Skiaskopia

Skiaskop to zaawansowane urządzenie stosowane w diagnostyce okulistycznej, które znajduje zastosowanie przy ocenie wad wzroku. Jest ono wykorzystywane przez specjalistów z dziedziny optometrii i okulistyki, zwłaszcza podczas badania małych dzieci czy osób z niepełnosprawnościami, które mogą mieć trudności z efektywną współpracą podczas standardowych badań wzroku z tablicą. Skiaskop umożliwia ocenę refrakcji, czyli zdolności oka do skupiania światła, co jest kluczowe dla prawidłowego widzenia.

Czym zajmuje się skiaskopia?

Skiaskopia to metoda diagnostyczna, która pozwala na ocenę zdolności oka do skupiania promieni świetlnych, zwanej refrakcją. Błędy refrakcyjne są jednym z głównych przyczyn wad wzroku, dlatego właśnie skiaskopia ma duże znaczenie diagnostyczne. Podczas badania skiaskopem lekarz oświetla siatkówkę pacjenta, a następnie obserwuje odbite od niej światło. W zależności od kształtu i krzywizny rogówki, światło odbija się w różny sposób, co pozwala na ocenę refrakcji oka.

Mechanizm działania skiaskopu

Skiaskopia opiera się na analizie odbicia światła z siatkówki oka. Aparat do tego badania wyposażony jest w źródło światła oświetlającego siatkówkę oraz szczelinę, przez którą specjalista obserwuje odbite promienie. Na podstawie rodzaju odbicia, ekspert może stwierdzić, czy osoba badana ma wadę wzroku oraz jakie są jej cechy. Skiaskop jest więc narzędziem, które umożliwia obiektywną ocenę stanu refrakcji oka. W połączeniu z innymi badaniami np. przy pomocy krzyża i skrzydła Maddoxa może ułatwić ekspertowi dobranie odpowiedniej korekcji optycznej nie tylko w przypadku wad refrakcji, ale i u pacjentów z zezem.

Rodzaje skiaskopów

Istnieje wiele rodzajów skiaskopów dostępnych na rynku, które różnią się między sobą konstrukcją oraz rodzajem emitowanego światła. Urządzenia te należą do podstawowego wyposażenia gabinetów okulistycznych. Można wyróżnić między innymi skiaskopy szczelinowe i plamkowe. Wśród przyrządów wykorzystywanych przez okulistów i optometrystów znaleźć można również przyrządy do skiaskopii dynamicznej. Urządzenia mogą być zasilane bateryjnie lub akumulatorowo.

Badanie skiaskopem

Proces badania skiaskopem polega na naświetleniu siatkówki osoby badanej przy użyciu odpowiedniego źródła światła. Emitowana przez urządzenie wiązka promieni świetlnych odbija się od dna oka. Specjalista przygląda się światłu odbitemu od siatkówki przez otwór w skiaskopie, obserwując kierunek odblasku. Na podstawie właściwości odbitego światła, ekspert może określić, czy osoba badana ma wadę refrakcyjną oraz jakie są jej cechy.

Akomodacja oka, będąca naturalnym mechanizmem adaptacyjnym, może mieć wpływ na wynik badania. Aby zapobiec skurczom mięśnia rzęskowego odpowiedzialnego za nastawność oka, często potrzebne jest podanie środka farmakologicznego wywołującego jego porażenie. Ponadto do przeprowadzenia badania z wykorzystaniem skiaskopu wykorzystuje się specjalne akcesoria. Należą do nich m.in. linijki pomagające w określeniu stopnia nadwzroczności bądź krótkowzroczności, a także optotypy do skiaskopii dynamicznej w wariantach literowych bądź symbolowych. W skiaskopii pomocniczo stosuje się również pręty Wolffa.

Skiaskopy w diagnostyce wad refrakcji

Skiaskopia to nieinwazyjna metoda diagnostyczną, która nie wymaga bezpośredniego kontaktu z okiem pacjenta. W praktyce klinicznej jest często stosowana jako pierwszy krok w diagnostyce wad refrakcyjnych. Wyniki uzyskane podczas badania mogą być wsparciem dla specjalisty w wyborze odpowiedniej metody korekcji wzroku. W diagnostyce wad wzroku stosuje się również inne metody, takie jak autorefraktometria czy metoda Dondersa.

Autorefraktometria natomiast nazywana jest „komputerowym badaniem wzroku”. Badanie przeprowadza się przy pomocy automatycznego urządzenia wykorzystującego zasady skiaskopii. Metoda Dondersa polega na subiektywnej ocenie ostrości widzenia przez pacjenta patrzącego w dal przez soczewki o różnej mocy. Soczewki mocuje się w oprawach próbnych i wymienia do momentu ustalenia najlepszej ostrości widzenia. Metoda Dondersa nie wymaga stosowania środków paraliżujących mięsień rzęskowy, jednakże może nie być miarodajna u dzieci z uwagi na dużą zdolność akomodacji oczu w młodym wieku.