Skrzydło Maddoxa

Skrzydło Maddoxa to specjalistyczne narzędzie wykorzystywane przez okulistów, ortoptystów i optometrystów do pomiaru nieprawidłowego ustawienia oczu, nazywanego zezem lub leniwym okiem. Jest to metoda ilościowa i subiektywna wykorzystywana do pomiaru wielkości odchylenia poprzez dysocjację oczu. Urządzenie zostało wynalezione przez brytyjskiego chirurga i oftalmologa, Ernesta Edmunda Maddoxa. Opracował on metodę diagnozowania zeza, w której oprócz skrzydła wykorzystuje się również inne opracowane przez niego narzędzia, m.in. pałeczkę i krzyż Maddoxa.

Zasada działania skrzydła Maddoxa

Skrzydło Maddoxa umożliwia podział pola widzenia obuocznego na osobne pola dla oka prawego i lewego. Urządzenie skonstruowane jest w taki sposób, aby pacjent jednym okiem widział skalę z numerami, a drugą strzałki na tablicy. Prawe oko widzi czerwoną i białą strzałkę, każda z nich wskazuje na skalę z numerami widocznymi dla lewego oka; czerwona strzałka wskazuje na pionową czerwoną skalę, a biała strzałka wskazuje na poziomą białą skalę. Trzecia strzałka znajdująca się po prawej stronie i poniżej poziomej białej skali służy do pomiaru skrętu.

Budowa skrzydła Maddoxa

Skrzydło Maddoxa składa się z kilku elementów. Rączka, która jest umieszczona u podstawy przyrządu, jest wysuwana i to właśnie za nią pacjent trzyma urządzenie. Przyrząd wyposażony jest w okular, przez który pacjent patrzy. Ważnymi elementami skrzydła Maddoxa są również przegrody, które przedzielają okular, dzięki czemu pacjent ma dwa oddzielne pola widzenia. Na tablicy za przegrodą znajdują się trzy skale: pozioma, pionowa oraz skrętna. Na tablicy znajdują się również czerwone i białe strzałki.

Zastosowanie Skrzydła Maddoxa w praktyce

Skrzydło Maddoxa jest wykorzystywane w diagnostyce różnych zaburzeń wzroku. Stosuje się je przy badaniach mających na celu wykrywanie i ocenę heteroforii, czyli ukrytego zeza. Heteroforia to stan, w którym oczy pacjenta nie są prawidłowo zbieżne, ale nie ma widocznego zeza. Ponadto skrzydło Maddoxa może znaleźć zastosowanie w badaniach przesiewowych, szczególnie u dzieci. Narzędzie może być wykorzystane do wykrywania wczesnych problemów ze wzrokiem, które mogą wymagać dalszego leczenia.

Badanie z wykorzystaniem skrzydła Maddoxa

Badanie z wykorzystaniem skrzydła Maddoxa ma na celu subiektywny pomiar zeza do bliży. Przegroda zastosowana w urządzeniu umożliwia rozbicie widzenia obuocznego. Pacjent jednym okiem powinien widzieć skalę, a drugim okiem strzałki. Osoba badana patrzy przez urządzenie i informuje specjalistę przeprowadzającego test, jakie liczby wskazują strzałki. Na tej podstawie okulista lub optometrysta określa, jaka wada wzroku może występować u pacjenta i wdraża kolejne etapy diagnostyki, a następnie odpowiednią terapię.

Odchylenia oczu mierzone skrzydłem Maddoxa

Skrzydło Maddoxa służy do mierzenia odstępstw poziomych (ezoforia, egzoforia) i pionowych (hiperforia prawego oka lub hiperforia lewego oka). Ezoforia oznacza skłonność do zbiegania się oczu, podczas gdy egzoforia to skłonność do ich rozbiegania się. Hiperforia prawego lub lewego oka to pionowe przemieszczenia, w których jedno oko znajduje się wyżej niż drugie. Pomiar tych odchyleń odbywa się w dioptriach pryzmatycznych. Dioptrie pryzmatyczne to jednostka miary stosowana w optometrii do określania mocy pryzmatu, który jest potrzebny do skorygowania odchylenia oka.

Pomiar skrętu oka skrzydłem Maddoxa

Skrzydło Maddoxa pozwala również na pomiar skrętu oka, czyli incykloforii i ekscykloforii. Incykloforia to skręt oka w kierunku nosa, natomiast ekscykloforia to skręt oka w kierunku skroni. Skręty te mierzone są w stopniach, przy użyciu ruchomej, czerwonej wskazówki – wówczas jedna kreska oznacza jeden stopień. Wskazaniami do przeprowadzenia badania z wykorzystaniem skrzydła Maddoxa mogą być m.in. zezy ukryte poziome, pionowe, mieszane oraz skrętne, natomiast do przeciwwskazań należą zezy jawne dużego bądź średniego stopnia, niedowidzenie, tłumienie naprzemienne i jednooczne.