Testy LEA ®
Testy LEA® to specjalistyczne narzędzia wykorzystywane w diagnostyce i terapii wzrokowej. Są one przeznaczone przede wszystkim dla dzieci, ale mogą być również stosowane u pacjentów starszych, z otępieniem, niepełnosprawnościami czy niemówiących. Test LEA® może mieć różnorodne formy, takie jak m.in.:
- paletki prążkowe i fiksacyjne,
- trójwymiarowe symbole,
- tablice logarytmiczne,
- testy wrażliwości na kontrast,
- testy kognitywne,
- testy adaptacyjne,
- tablice do dali i bliży.
Wszystkie te elementy mają na celu ocenę różnych aspektów funkcjonowania wzroku, takich jak ostrość widzenia, percepcja przestrzenna czy wrażliwość na kontrast. Testy LEA® mogą być pomocne w diagnozowaniu i leczeniu różnych zaburzeń wzroku.
Rodzaje i zastosowanie testów LEA® w praktyce klinicznej
Testy LEA® są wykorzystywane w różnych obszarach diagnostyki i terapii wzrokowej. Służą m.in. do oceny ostrości widzenia, której pomiar przeprowadza się przy użyciu paletek z czarno-białymi paskami lub tablic z optotypami. Paletki najczęściej wykorzystywane są w przypadku pacjentów niewerbalnych, np. małych dzieci czy osób z niepełnosprawnościami. Z kolei tablice z optotypami znajdują zastosowanie przy badaniach starszych dzieci, które potrafią nazwać znajdujące się na nich symbole. Przebieg testu jest zbliżony do diagnostyki wad refrakcji u dorosłych z wykorzystaniem klasycznych tablic do badania wzroku. W asortymencie mamy również kolorowe puzzle z symbolami 3D, które mają za zadanie ułatwienie dzieciom w nauki rozpoznawania i nazywania optotypów znajdujących się na tablicach.
Tablice z wizerunkiem twarzy dziewczynki, znane jako Hiding Heidi, stosuje się najczęściej przy badaniu wrażliwości na kontrast. Do tego typu analiz wykorzystuje się również tablice obniżonego kontrastu z optotypami. Są to te same symbole, które znajdują się na tablicach oraz są przedstawione w trójwymiarowej formie jako puzzle. Wizerunek Heidi pojawia się również na paletkach fiksacyjnych wykorzystywanych podczas badania dzieci z poważnym upośledzeniem wzrokowym lub ogólnym. Buzia dziewczynki widnieje również na kartach testu kognitywnego, który może być pomocny we wczesnej ocenie widzenia pod kątem rozpoznawania emocji i komunikacji. Testy LEA® mogą być stosowane samodzielnie lub w połączeniu z innymi narzędziami diagnostycznymi, takimi jak stereotesty do oceny widzenia przestrzennego.
Historia powstania i rozwoju testów LEA®
Testy LEA® stworzyła fińska okulistka, dr Lea Hyvärinen, która jest specjalistką w dziedzinie pediatrycznej optometrii i rehabilitacji wzroku. Doktor Hyvärinen zauważyła, że standardowe metody oceny wzroku nie są dostosowane do potrzeb dzieci, zwłaszcza tych najmłodszych, dlatego postanowiła stworzyć odpowiednie narzędzia. Prace nad systemem optotypów dr Hyvärinen rozpoczęła w roku 1976. Współpracowała w tym zakresie z zespołem doktora Veijo Virsu z Wydziału Psychologii Uniwersytetu w Helsinkach. Pierwsze testy LEA® wydrukowano w roku 1977. Były one początkowo wykorzystywane w Centrum Rehabilitacji wzroku w Helsinkach. W 1979 roku ukazała się pierwsza publikacja dotycząca testów opracowanych przez dr Hyvärinen. Również od tego rozpoczęto ich stosowanie w wielu ośrodkach opieki zdrowotnej w Finlandii, a w latach 80. XX wieku rozpowszechniły się na całym świecie.